Сæхи уæлбикъон ма хъуамæ банымайой æмæ иннæ адæмтæм уæле бынмæ кæсын ма хъуамæ райдайой. (СИ. 1990, 5.)
Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
ÆЛХЫНЦЪ ÆРФЫГÆЙ КÆСЫН — Мæстджын, æнæуынон цæстæнгас æвдисын. Смотреть, сдвинув брови. Æлхынцъ æрфыгæй æппынæдзух йæ къæхты бынмæ каст, афтæмæй цыд Хæмыц дæр. Дзургæ ницы кодтой. (Цæгæраты М. Сау хохы фыййау.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦОГГАГ — тж. ЦÆУÆГГАГ Рагон ирон бæрæгбон. Лæппуйыл иу æртæ азы куы сæххæст, иуныхасæй, хорз цæуынхъом иу куы фæци, уæд иу ын Куадзæны цыппæрæмы скодтой хъæлдзæг æмæ рæвдауæн бæрæгбон Цоггаг. Уæдмæ йын иу къахæй сæрмæ æрцæттæ кодтой ног ирон уæлæдарæс:… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УАЦИЛЛА — Хоры æмæ æрвнæрды Уацилла. Кадæг «Дауджыты лæвæрттæ Сосланæн» ы Сафа Уацилламæ дзуры: «Абон æз дæуæй, æрвнæрынгæнæг, зæххон адæмæн иу хæрзиуæг курын: фехъуыстон æз, дæ дзыппы кæй ис хоры нæмгуытæ; ма сæ бахæлæг кæн зæххыл цæрæг адæмæн – стыр… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АРВАЙДÆН — Кадджыты, таурæгъты æмæ аргъæутты æвæджиауы айдæн (кæсæн), куы дзы кæсай, уæд, дæм, Дун дунейы, ома, зæххы уæлцъарыл, арвы тыгъдады æмæ дæлзæххы фарастгай фæлтæры цыдæриддæр ис æмæ архайд цæуы, уый чи равдиса, ахæм Арвайдæн ис Нарты Сатанамæ, æмæ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КАДЗИТÆ — Кадджытæм гæсгæ цæрынц фурды бын. Ис сын сæхи Сатана, ис сæм фæстæмæкъахджынтæ. Кадæг «Батрадз æмæ Тыхы фырт Мукара» йы Мукара Батрадзæй куы фæтæрсы, уæд алидзы фурды бын Кадзитæм. Куы сæм ныххæццæ, уæд сын зæгъы: «Ахæм хæцæг æрбацæуы мæ фæдыл,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
МАДЫ МАЙРÆМ — см. МАДЫ МАЙРÆМ – перевод Мады Майрæм у ирон адæмы рагондæр дзуæрттæй, рагондæр бæрæгбæттæй иу (кæс Мады Майрæм). Ахуыргæндтæ куыд зæгъынц, афтæмæй равзæрд аланты дуджы. Ирон адæммæ ныр дæр æмæ раджы дæр сылгоймаг кадджын уыди. Суанг ма Болгарийы … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЦЫКУРАЙЫ ФÆРДЫГ — тж. УРС ФÆРДЫГ Нарты кадджыты 1946 азы рауагъды йæ чиныгаразджытæ амонынц: «Зынаргъ дуры мыггаг. Ам: мард æгас кæныны, цæфтæ дзæбæх кæныны тых кæмæ ис, ахæм фæрдыг. Ома, цы курай, уый дæтты». Кадджыты та кадæг «Сослан Бедухайы куыд æрхаста» йы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИ — Раджы заман алантæй къордтæ къордтæ цæргæйæ баззад Кæсæджы, Хъæрæсе æмæ Хъубаны зæххыл. Хъубаны доны къабаз Стыр Зеленчукы был уыдонæй цард къниаз Инал. Уыд ын æртæ фырты: Биаслан, Аслæнбег æмæ Хетæг. Биаслан у, Кæсæджы къниазтæ Биаслантæ кæмæй… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
НАРТÆ — Нарты кадджыты сæйраг архайджытæ, хъæбатыр, зондджын, зонынджын æмæ æгъдауджын адæмы хатт. Ирон адæм сæ хонынц сæ таурæгъон фыдæлтæ. Хуыцау сæ сфæлдыста уæйгуыты фæстæ. Иу кадæг нын Нарты равзæрды тыххæй афтæ дзуры: – Хуыцау дунейы куы сфæлдыста … Словарь по этнографии и мифологии осетин
